Jaargang 2018

Cahiers Politiestudies (december 2018), Jg. 2018/4, N° 49 (Antwerpen: Gompel&Svacina)

Themanummer : Opleiding & Onderwijs van de politie

Editoren : Sofie De Kimpe, Eddy Van Daele, Henk Huisjes, Annika Smit

Politieonderwijs, zowel in Nederland als in België, draagt nog sterk kenmerken van een bedrijfsop­leiding, waar de nood tot scholing en nascholing bepaald wordt vanuit bedrijfsprocessen. Ook is er de overtuiging dat het opleiden van politiemensen vooral moet gebeuren vanuit ‘ervaring’ en dat de werkpraktijk zelf de beste garantie biedt voor het leren van het politievak. Dat kan op gespannen voet komen te staan met kenmerkende ontwik­kelingen in onze huidige complexe maatschappij (globalisering, digitalisering, netwerkvorming) en de toenemende instroom van hoger opgeleiden in de politieorganisatie. In dit Cahier willen we vooral inzicht verwerven in ‘de staat van het politieonderwijs’ in België en Nederland, welke ontwikkelingen zich de afgelopen jaren hebben voorgedaan, en waarom het zo moeilijk blijkt om tijdig mee te bewegen met de uitdagingen van het moment. Hierbij schenken we ook aandacht aan vraag of de socialisatie van de politiestu­dent in het politieberoep gewijzigd is sinds een aantal grote of meer kleine hervormingen in het politieonderwijs? Met andere woorden, welke hervormingen werden er doorgevoerd en welk effect hebben ze gehad op de socialisatie in het politieberoep. Hoe zouden we dit socialisatie­proces kunnen versterken? Wat zijn richtingen ‘waartoe’ het politieonderwijs zou kunnen of zou moeten evolueren om de socialisatieprocessen te versterken? (ISN-nummer : 1784-5300)

 

Cahiers Politiestudies (september 2018), Jg. 2018/3, N° 48 (Antwerpen: Gompel&Svacina)

Themanummer : Evaluatie van de Politie

Editoren : Elke Devroe, Willy Bruggeman, Nicolline Kop, Lex Cachet

In België werd de politie in 1998 hervormd (Wet op de Geïntegreerde Politie). Ruim tien jaar later verscheen het Panopticon libri rapport ‘Tien jaar politiehervorming’ (2010) (Bruggeman, Devroe & Easton) met een kritische academische reflexie over de verschillende onderdelen van de hervorming. Kon ze geslaagd genoemd worden of bleven bepaalde aspecten onderbelicht? Deze publicatie toonde aan dat werk gemaakt werd van de institutioneel-organisatorische aspecten, maar wel nog werk op de plank lag voor aspecten als maatschappelijke inbedding, de bredere contacten met het maatschappelijk middenveld, de academische wereld en de burger. Ook Ne­derland kende een ingrijpende hervorming (2012). Politie werd geherstructureerd tot één korps, met één stuurman en slechts tien eenheden. Enkele wetenschappelijke onderzoeken toonden aan dat de positie van de wijkagent werd uitgehold en men moet blijven waken over belangrijke COP principes als maatschappelijke inbedding, accountability en empowerment. In dit Cahier wordt zowel de Belgische als de Nederlandse politiehervorming onder de loep genomen vanuit diverse uitgangspunten. Het Cahier beperkt zich tot de publieke politiefunctie, en gaat niet in op het bredere policing. Verschillende thema’s komen hierbij aan bod zoals de COP-werking, de noodzaak aan objectieve evaluatie-instrumenten, professionalisering / professionaliteit van de politie en een visie voor de politie van de toekomst (ISN-nummer : 1784-5300).

 

Cahiers Politiestudies (mei 2018), Jg. 2018/2, N° 47 (Antwerpen: Gompel&Svacina)

Themanummer : Glocalisering 

Editoren : Arjen Schmidt, Timo Kansil, Paul Ponsaers, Willy Bruggeman

De politie wordt in toenemende mate lokaal geconfronteerd met veiligheidsproblemen die een (verre) buitenlandse oorzaak hebben. Denk bijvoorbeeld aan criminaliteit die zich rond havens concentreert, maar ook aan cybercrime en terrorisme. De drijvende krachten achter dit proces van glocalisering zijn de toegenomen mobiliteit (stromen van mensen, goederen, geld, informatie en ideeën), het internet dat de plaats ongebondenheid faciliteert en de forse toename van communicatietechnologieën. In dit Cahier onderzoeken wij hoe de politie de gevolgen van glocalisering het hoofd biedt. Vragen die aan bod komen zijn: Hoe manifesteren problemen zich lo­kaal? Wat is de rol van kruispunten als havens en wereldsteden? Zijn bestaande samenwerkings­verbanden als Europol en Interpol nog voldoende geëquipeerd om met de veranderende dynamiek om te gaan? En hoe kan politiesamenwerking internationaal op politiek niveau gefaciliteerd worden? (ISN-nummer : 1784-5300).

 

Cahiers Politiestudies (februari 2018), Jg. 2018/1, N° 46 (Antwerpen: Gompel&Svacina)

Themanummer : Dienstverlening door de Politie 

Editoren : Lodewijk Gunther Moor (piloot), Elke Devroe, Tom van den Broeck, Antoinette Verhage

Van oudsher is dienstverlening door de politie aan burgers een belangrijke taak van de politie. In dit Cahier Politiestudies staat de vraag centraal wat de actuele betekenis van dienstverlening door de politie is. Het gaat daarbij om dienstverlening in brede zin: in ontvangst nemen van meldingen, opnemen van aangiften, verschaffen van infor­matie, maar ook het verlenen van allerlei soorten hulp aan burgers. Omarmt de politie dienstver­lening nog wel als een essentieel element van haar werkzaamheden? Klopt het dat bij de politie de neiging bestaat om de afstand tot burgers te vergroten? Wat zijn de gevolgen van het verminderen van face-to-face contacten tussen burgers en politie voor de dienstverlening? Brengt dit een verschraling van de informatie die de politie tot haar beschikking heeft met zich mee? Of getuigt het vooral via internet stroomlijnen van contactmomenten juist van inzicht in de huidige verhoudingen tussen overheid en burgers? Wat zijn effecten van de multichannelstrategie in Nederland waarbij de politie er op aanstuurt de contacten met burgers vooral via internet te laten lopen (als dat niet lukt via de telefoon, vervolgens via de balie en in het uiterste geval met een be­zoek aan huis)? Is het verstandig dat de Belgische politie dit voorbeeld volgt? ? (ISN-nummer : 1784-5300).


Jaargang 2017

Cahiers Politiestudies (december 2017), Jg. 2017/4, n° 45 (Antwerpen/Apeldoorn: Maklu)

Themanummer : Herinneren en Vergeten in de Politie

Editoren : Guus Meershoek (piloot), Margo De Koster, Paul Ponsaers, Bob Hoogenboom

"The past is never dead. It's not even past". Met deze woorden van William Faulkner als leidraad gaan we in dit Cahier op zoek naar de aanwezigheid van het verleden in de huidige politiezorg. Wie de evaluatierapporten leest die al meer dan dertig jaar met enige regelmaat over veelal ontspoord politieoptreden worden uitgebracht, treft vaak dezelfde aanbevelingen aan. Vloeit ervaring dan zo snel weg uit de politie? Heeft de organisatie dan zo weinig lerend vermogen? Tegelijk bijten politiemanagers telkens weer hun tanden stuk op de taaie structuren in de politie waarna zij oproepen tot een cultuuromslag. Onderzoekers rekenen ingesleten gewoonten al gauw tot de cultuur van de werkvloer. Toch blijken zulke ondoorgrondelijke verschijnselen vaak een redelijke ontstaansgrond te hebben, die hun voortbestaan wellicht niet rechtvaardigt, maar wel begrijpelijk maakt. De achterliggende gedachte van dit Cahier is dat kennis van het verleden de politie in staat stelt om beter in te spelen op nieuwe vraagstukken en onderzoekers in staat stelt om meer van het functioneren van de huidige politie te begrijpen (ISN-nummer : 1784-5300).

 

Cahiers Politiestudies (september 2017), 2017/3, n° 44 (Antwerpen/Apeldoorn: Maklu)

Themanummer : De Vervloeiing van Binnenlandse en Buitenlandse Veiligheid

Editoren : Timo Kansil (piloot), Willy Bruggeman, Jan Terpstra, Jelle Janssens

Dit cahier gaat dieper in op de wijze waarop internationale politiesamenwerking in toenemende mate vorm wordt gegeven. Deze internationale inzet is van oudsher een specialisme dat minder aandacht krijgt dan de lokale en nationale oriëntatie van de politie. De vraag is of dit door de huidige veiligheidsontwikkelingen nog gerechtvaardigd is. In het bijzonder de vervloeiing van binnenlandse en buitenlandse veiligheid roept de vraag op of een organisatorisch onderscheid tussen binnen- en buitenland nog voldoet. Wat betekent dit voor (post-)conflict regio’s? Voor de opbouw van nieuwe democratieën? Hebben private organisaties hier al dan niet een plaats in? Daarom wordt deze vervloeiing in dit Cahier geduid en de consequenties daarvan voor de politie beschouwd (ISN-nummer : 1784-5300).

 

Cahiers Politiestudies (mei 2017), Jg. 2017/2, n° 43 (Antwerpen/Apeldoorn: Maklu)

Themanummer : Eigenrichting

Editoren :  Paul Ponsaers (piloot), Elke Devroe, Lodewijk Gunther Moor, Kees van der Vijver, Janine Janssen, Bas van Stokkom

Rechtshandhaving is de verantwoordelijkheid van de overheid. Het ‘sociaal contract’ biedt burgers overheidsbescherming in ruil voor coöperatie aan de democratische samenleving. Dit monopolie leidt tot een verbod op eigenrichting: burgers mogen het heft niet in eigen handen nemen. In de democratische samenleving is dit immers niet gewenst en streng gereglementeerd. Afgelopen decennia echter wordt er in het kader van zelfredzaamheid een gedeelte terug gelegd bij de burger, en is het omgaan met eigenrichting aan herijking toe is. Een tweede evolutie betreft de culturele eigenrichting. Het gaat hier om migrantengroepen die er concurrerende waarden- en normensystemen op na houden en wensen dat de rechtshandhaving plaatsvindt volgens geheel andere normen dan deze in het gastland. In welke mate kan afwijkende rechtshandhaving een plaats vinden in de democratische samenleving? Op deze vragen biedt dit Cahier antwoorden (ISN-nummer : 1784-5300).

 

Cahiers Politiestudies (februari 2017), Jg. 2017/1, n° 42 (Antwerpen/Apeldoorn: Maklu)

Themanummer : Ideologisch Activisme en Radicalisering

Editoren : Maarten De Waele (piloot), Jannie Noppe, Hans Moors, Aart Garssen

Het actuele debat inzake radicalisering wordt overheerst door ‘waarom’-vragen naar de maatschappelijke oorzaken. Komen golven van links, rechts en single-issue extremisme werkelijk voort uit andere maatschappelijke onderstromen? Of zijn er al dan niet gemeenschappelijke ‘root causes’? Hoe ontwikkelt zich het activisme van mensen, in de context van wat er in de Nederlandse en Belgische samenleving en daarbuiten gebeurt wat mensen tot handelen aanzet? Dit Cahier wenst vooral in te zoomen op de aanpak van het fenomeen en de rol van lokale actoren. We vragen ons af hoe het fenomeen vandaag lokaal praktisch en beleidsmatig wordt aangepakt en of er andere accenten gelegd (kunnen) worden, waarbij we denken aan EXIT-programma’s, (vroeg-)signalering, initiatieven op het vlak van de ‘geestelijke gezondheidszorg of het aanbieden van versterkende weerbaarheidsoefeningen. Moet de politie hierbij betrokken worden? Wat zijn ‘good (police) practices’ in binnen- en buitenland? Hoe kunnen we de diverse uitingsvormen van ideologisch geïnspireerd activisme op lange termijn beheersen en onder controle houden? (ISN-nummer : 1784-5300).


Jaargang 2016

Cahiers Politiestudies (december 2016), Jg. 2016/4, n° 41 (Antwerpen/Apeldoorn: Maklu)

Themanummer : Meten is Weten

Editoren : Elke Devroe (piloot), Eddy De Raedt, Henk Elffers, Dorian Schaap

New Public Management en vooral besparingen bij politie en justitie leiden tot het meten van allerhande prestatieafspraken en activiteiten van politiewerk. Ook de geregistreerde criminaliteit wordt jaarlijks gepresenteerd in politiestatistieken, waarbij het aantal feiten vastgesteld in proces-verbalen worden geteld. In dit Cahier wordt de vraag gesteld naar de betrouwbaarheid van deze cijfers. Wat zeggen cijfers en wat blijft verborgen? Er wordt immers vaak geregistreerd om aan prestatieconvenanten tegemoet te komen en proces-verbalen uitgeschreven om bepaalde quota te halen. Wat leert dat nog over de werkelijk gepleegde criminaliteit? Kan de Politiemonitor en de integrale veiligheidsmonitor in Nederland en/of de Veiligheidsmonitor in België een degelijke aanvulling zijn? En wat zijn huidige registratiepraktijken en valkuilen daarbij? Heeft meten nog een toekomst als het gaat om accountability van politiewerk? Op deze en andere vragen biedt dit Cahier een antwoord  (ISN-nummer : 1784-5300).

 

Cahiers Politiestudies (september 2016), 2016/3, n° 40 (Antwerpen/Apeldoorn: Maklu)

Themanummer : Politie en Gezondheidszorg

Editoren : Lodewijk Gunther Moor (piloot), Wouter Vanderplasschen, Tom Balthazar, Auke van Dijk

In de uitvoering komen politie en gezondheidszorg elkaar vanuit hun eigen functie regelmatig tegen. De contacten kunnen betrekking hebben op (drugs-)overlast of gerelateerde problemen, zedenzaken, psychiatrische stoornissen bij (veel-)plegers, geweld, calamiteiten en crisissituaties. Het gemeenschappelijke element bij al deze zaken is dat zij direct de leefbaarheid en veiligheid van buurtbewoners raken. Politie en gezondheidszorg hebben niettemin een andere functie en finaliteit, wat tot grensproblemen kan leiden. En toch is het ondertussen overduidelijk dat de aanpak van veel urgente maatschappelijke problemen om een gecombineerde aanpak vraagt van beide sectoren. Ondanks deze groeiende nood aan een betere afstemming en gemeenschappelijke aanpak bestaat er relatief weinig literatuur over de raakvlakken en vormen van samenwerking tussen politie en gezondheidszorg. Dit Cahier tracht in deze leemte te voorzien (ISN-nummer : 1784-5300).

 

Cahiers Politiestudies (mei 2016), Jg. 2016/2, n° 39 (Antwerpen/Apeldoorn: Maklu)

Themanummer : Criminele Organisaties en Organisatiecriminaliteit

Editoren :  Antoinette Verhage (piloot), Ann Jorissen, Ruth Prins, Jelle Jaspers

Organisatiecriminaliteit en georganiseerde criminaliteit lijken op het eerste gezicht twee verschillende zaken. Het eerste wordt vooral geassocieerd met grote bedrijven en speelt zich grotendeels in de bovenwereld af, het tweede met maffia-achtige groepen gesitueerd in de onderwereld. In de praktijk blijkt het onderscheid niet altijd zo gemakkelijk te handhaven. Er bestaan immers allerhande tussenvormen en de grens tussen de financiële boven- en onderwereld vervaagt meermaals. In dit Cahier willen we aandacht besteden aan de aanpak van deze fenomenen, variërend van financiële recherche tot het nemen van bestuurlijke maatregelen. Maar ook willen we nagaan met wie de politie samen opereert in deze kwesties. Gaat het om een probleem dat een louter nationale/federale aanpak vraagt, of heeft de lokale overheid hier ook een rol in? Wat is de rol van de politie binnen de samenwerking en hoe verloopt de informatiedeling? We brengen het empirisch onderzoek in kaart en gaan verder in op de verschillende verschijningsvormen en de dilemma’s bij de aanpak hiervan (ISN-nummer : 1784-5300).

 

Cahiers Politiestudies (februari 2016), Jg. 2016/1, n° 38 (Antwerpen/Apeldoorn: Maklu)

Themanummer : Groene Criminologie en Veiligheidszorg 

Editoren : Janine Janssen (piloot), Tim Boekhout van Solinge, Lieselot Bisschop, Philippe De Baets

Criminologie heeft lange tijd de studie van milieucriminaliteit en -regulering genegeerd. Het was Lynch die in 1990 voor het eerst wees op het belang van een kritisch criminologische studie van milieuschade en daarmee was de term “groene criminologie” geboren. Milieucriminaliteit verwijst naar schade veroorzaakt door zowel individuen, als bedrijven én overheden aan ecosystemen, mensen en dieren. Het hoeft daarbij niet steeds te gaan om (reeds) strafbaar gesteld gedrag. De aandacht voor het milieu blijft echter nog beperkt, ondanks de gegroeide aandacht. Daarom stellen we in dit Cahier dit studiegebied centraal. We onderzoeken wat de groene criminaliteit betekent voor de politiewerking. Is de politie in staat om over de eigen landsgrenzen heen samen te werken en internationale vormen van groene criminaliteit het hoofd te bieden? Ook niet-politionele actoren krijgen aandacht in dit Cahier, waarbij gedacht wordt aan inspectiediensten, milieuadministraties, douanediensten en NGO’s. Zij zijn voor de politie belangrijke partners in de veiligheidszorg (ISN-nummer : 1784-5300).