Webinar Politie en inlichtingendiensten
14 mei 2025 van 13.30 uur tot 16.30 uur
Voorzitter: Dr. Elke Devroe | Moderator: Philippe de Baets
Situering
Politie-, inlichtingen- en veiligheidsdiensten hebben een complexe relatie met elkaar. Ze maken deel uit van een integraal veiligheidsapparaat, waarin het verzamelen en delen van informatie cruciaal is in de strijd tegen onder meer terrorisme. Toch verloopt de samenwerking en informatiedoorstroming moeizaam. Proactief handelen vereist dat bepaalde barrières tussen diensten worden afgebroken.
Door het geheime karakter van staatsveiligheid en inlichtingendiensten is het moeilijk om hun samenwerking met politiediensten kritisch te onderzoeken en publiek te bespreken. Toch vertonen de werkwijzen van geheime diensten en spionnen uit het verleden opvallende gelijkenissen met de huidige situatie. Historische cases tonen aan waar en waarom het vandaag nog steeds misloopt.
Tijdens dit webinar belichten topsprekers uit het onderzoeks- en werkveld de achtergronden, knelpunten en actuele werkkaders van deze complexe samenwerking.
Programma
13.30 Verwelkoming en spelregels Webinar
Stephan Svacina, uitgever Gompel&Svacina
13.35 – 13.45 Cahierwerking en voorstelling gasteditoren Cahier 75
Elke Devroe (dagvoorzitter), Doctor in de criminologie VU Amsterdam en UGent, Hoofdredacteur Cahiers Politiestudies
13.45 – 14.05 Een geblinddoekt debat: politiek inlichtingenwerk in relatie tot de politieorganisatie
Peter Klerks, docent politieacademie Nederland, gasteditor van Cahier 75
Inlichtingenwerk stelt ons voor een wezenlijk dilemma. Het biedt de overheid een potentieel bijzonder krachtig repertoire aan onderzoeks- en interventiemiddelen, dat echter grotendeels in het geheim wordt aangewend, waardoor het zich onttrekt aan reguliere controle en ethisch-normatieve afwegingen. Een manifest risico hierbij is sfeervermenging tussen de terreinen van nationale veiligheid en opsporing. In deze lezing worden de risico’s van ontsporing van inlichtingenwerk belicht, en dit aan de hand van casuïstiek voornamelijk uit de Koude oorlog.
14.05 – 14.20 Vragen aan de sprekers en bespreking twee stellingen
14.20 – 14.40 De muur: over de (gescheiden) werelden van spionnen en politieagenten
Constant Hijzen is research fellow bij het Institute of Security and Global Affairs, Universiteit Leiden, Campus Den Haag.
Sinds de Tweede Wereldoorlog, toen zich andermaal een heuse inlichtingenrevolutie had voltrokken, hebben veel Westerse landen het inlichtingen- en veiligheidswerk op grotere leest geschoeid. Daarbij hebben ze het inlichtingendomein juridisch, inhoudelijk en praktisch afgezonderd van het politiewerk. In deze presentatie zal worden ingegaan op de manier waarop ‘de muur’ in Nederland werd opgemeten, en weer afgebroken.
14.40 – 14.55 Vragen aan de spreker en bespreking twee stellingen
14.55 – 15.05 Koffiepauze
15.05 – 15.25 Hoe bereid je je voor op de onzekere toekomst? Het gebruik van gestructureerde analysetechnieken in de opsporing en het openbare orde domein
Willemijn Aerdts, docent en onderzoeker bij het Institute of Security and Global Affairs van de Universiteit Leiden. Sinds juni 2023 lid van de D66-fractie in de Eerste Kamer der Staten-Generaal.
Inlichtingenanalyse is een fundamenteel onderdeel bij het anticiperen op een onzekere toekomst. Gestructureerde analysetechnieken, zoals die sinds het begin van deze eeuw niet meer zijn weg te denken uit het inlichtingenveld, vinden ook in toenemende mate hun weg binnen de Nederlandse opsporings- en openbare orde praktijk. Het op gestructureerde wijze kijken naar informatie waarvan op voorhand duidelijk is dat deze onvolledig en wellicht deels ook onjuist is, is van groot belang voor het begrijpen van wat op de politie afkomt. In deze lezing wordt het nut en de noodzaak van het gebruik van gestructureerde analysetechnieken binnen het domein van openbare orde en veiligheid gepresenteerd.
15.25 – 15.40 Vragen aan de spreker en bespreking twee stellingen
15.40 – 16.00 Britse Special Forces: een terugblik
Philippe De Baets, criminoloog, lid kernredactie Cahiers Politiestudies, consulent ABVV West-Vlaanderen.
De Britse speciale eenheden voor onconventionele oorlogsvoering (zoals de Special Operations Executive en de Special Air Service) werden tijdens de Tweede Wereldoorlog opgericht na de evacuatie via Duinkerken. Premier Winston Churchill wilde met dit instrument een krachtdadig antwoord formuleren op de gerezen uitdagingen. Inlichtingenwerk, directe actie (d.m.v. raids) en de ondersteuning van verzetsnetwerken in bezet Europa fungeerden in deze strategie als speerpunten. Militairen namen hierbij vaak het voortouw, hoewel ook vaak politie- en inlichtingenofficieren hierin betrokken werden. Dit zou de wijze van oorlogsvoering blijvend beïnvloeden. Het Britse voorbeeld had immers internationaal navolging gekregen. De Duitse tegenreactie veruitwendigde zich hoofdzakelijk in meedogenloze represailles.
16.00 – 16.15 Vragen aan de spreker en bespreking twee stellingen
16.15 – 16.30 Besluitende commentaren
Marc Cools, Gewoon Hoogleraar Criminologie, Universiteit Gent
Waar?
LIVE WEBINAR –
U volgt comfortabel bij u thuis of kantoor.
De voordrachten gebeuren grotendeels live vanuit uitgeverij Gompel&Svacina, Antwerpen. Met veel ruimte tot interactie en discussie.
Wanneer?
Woensdag 14 mei 2025
Inschrijven
Deelnameprijs: 74,95 euro
Inbegrepen: per post ontvangt u gratis het bijhorende Cahier enkele dagen vóór aanvang van het webinar (t.w.v. 43,95 euro).
Enkele dagen vóór aanvang ontvangt u per e-mail de registratielink voor uw deelname (Zoom).
Inschrijven met bestelbon?
Als u niet online kunt afrekenen, kunt u een inschrijvingsverzoek sturen naar: info@gompel-svacina.eu. Met duidelijke vermelding van: naam en mailadres van de deelnemer(s), volledige facturatiegegevens (btw-nummer, bestelbonnummer, uw referentie,… indien van toepassing) en het e-mailadres waarnaar de factuur verstuurd moet worden. Betaling gebeurt na ontvangst van een factuur die via e-mail wordt verstuurd.
Annuleren
Annuleren kan enkel per e-mail of schriftelijk. Annuleringen worden kosteloos aanvaard tot 7 werkdagen vóór de datum van de studiedag. Bij latere annuleringen is het volledige inschrijvingsgeld verschuldigd. Ingeschreven deelnemers kunnen zich steeds door een collega laten vervangen.